Hệ số beta là gì? Nó có ý nghĩa gì trong đầu tư chứng khoán? Bạn có từng thắc mắc về vấn đề này chưa? Hay có từng nghe đâu đo về hệ số này. Vậy bạn có biết hệ số beta là gì không? Nó có tầm ảnh hưởng như thế nào? Hãy cùng mình tìm hiểu bài viết dưới đây để có thể hiểu thêm về hệ số này nhé!
Hệ số beta là gì?
Hệ số beta hay còn là beta đây là một thước đo nguy cơ hệ thống của một cổ phiếu hay toàn bộ danh mục đầu tư. Beta thể hiện cấp độ tương quan của biến động cổ phiếu hay danh mục so với sự biến động chung của thị trường. Hệ số beta của thị trường mật định luôn bằng 1.
Nguy cơ rủi ro hệ thống: Là rủi ro ảnh hưởng đến hầu như tất cả các cổ phiếu trên thị trường nên còn gọi là rủi ro thị trường như GDP, lãi suất, lạm phát, chiến tranh…

Rủi ro phi hệ thống loại nguy cơ chỉ tác động đến một cổ phiếu hay một nhóm ngành cổ phiếu. Ví dụ sự tăng giảm lợi nhuận, của công ty A chỉ tác động đến cổ phiếu doanh nghiệp A.
Bởi những lí do đó, nếu danh mục dù nắm 1 cổ phiếu hay 10 cổ phiếu có hệ số beta bằng nhau thì sẽ có cấp độ rủi ro hệ thống như nhau, nhưng mà danh mục 10 cổ phiếu thì có mức độ nguy cơ phi hệ thống ít hơn.
Ý nghĩa của hệ số Beta là gì?
1. Ý nghĩa hệ số Beta
Phân tích Beta giúp các nhà đầu tư xác định được đối tượng cổ phiếu thích hợp với năng lực chịu đựng rủi ro. Hệ số Beta là một chỉ số cần thiết trong mô hình định giá tài sản vốn CAPM giúp nhà đầu tư phân tích và định giá cổ phiếu.
Việc tính toán giá trị hệ số beta sẽ giúp nhà đầu tư so sánh được mức độ biến động giá của cổ phiếu một công ty so sánh với mức độ biến động chung trên thị trường. Qua đấy có công bố các quyết định đầu tư và quản lý thích hợp.
Hệ số beta còn thể hiện mối quan hệ giữa mức độ rủi ro của một tài sản riêng lẻ (cổ phiếu) so với mức độ rủi ro chung của toàn thị trường. Hệ số beta sẽ thay đổi khi điều kiện nền kinh tế thay đổi.

2. Các hệ số Beta trong chứng khoán
Trong thị trường chứng khoán, hệ số beta thường được so sánh với 1 để xác định nguy cơ của cổ phiếu. Việc tăng 10% trong lợi nhuận thị trường được phản ánh như 10% tăng thêm trong lợi nhuận một chứng khoán rõ ràng.
Hệ số β= 0: Nếu một cổ phiếu có chỉ số beta bằng 0, có nghĩa là sự thay đổi giá trị của cổ phiếu hoàn toàn độc lập so với thị trường.
Chỉ số β > 0: Nếu cổ phiếu có hệ số Beta lớn hơn 0 sẽ có 3 trường hợp xảy ra:
- Nếu β = 1: Mức biến động giá của chứng khoán bằng mức biến động của thị trường. Nghĩa là chứng khoán này di chuyển cùng bước đi của thị trường.
- Nếu β < 1: Mức biến động giá của chứng khoán thấp hơn mức biến động của thị trường. Có nghĩa là chứng khoán đấy có mức độ biến động ít hơn mức thay đổi của thị trường.
- Nếu β >1: Mức biến động giá của chứng khoán cao hơn mức biến động của thị trường. Trường hợp này đồng nghĩa với việc cổ phiếu này có khả năng sinh lời cao, mặc dù vậy đồng thời tiềm năng rủi ro cũng khá lớn.
Chỉ số β < 0: Một cổ phiếu có thông số Beta thấp hơn 0 thì cổ phiếu có xu thế biến động ngược chiều với biến động của thị trường.
Công thức tính hệ số Beta
Beta = Covar(Ri,Rm)/Var(Rm)
Trong đó:
- Cov (Stock, Market): Là hiệp phương sai tỷ suất sinh lợi của cổ phiếu cùng với tỷ suất sinh lợi của thị trường.
- Var (Market): Là phương sai tỷ suất sinh lợi của thị trường.
- Ri : Tỷ suất sinh lời của chứng khoán.
- Rm: Tỷ suất sinh lời của thị trường
Tỷ suất sinh lời được tính như sau:
Trong đó:
- P1: giá đóng cửa điều chỉnh phiên đang xét.
- P0: giá đóng cửa điều chỉnh phiên trước đó.

Thường thì các trang web tài chính hay các doanh nghiệp chứng khoán sẽ cung cấp cho bạn các thông số này, bạn không cần phải tính hệ số Beta nữa.
Tuy vậy, kết quả tính hệ số beta của các trang website tài chính cũng có sự cách biệt không giống nhau, do họ thường lấy mốc thời gian tính không giống nhau. Bạn sẽ lấy kết quả gần đúng thông qua việc tính trung bình cộng của chúng, tốt nhất vẫn là mình tự tính.
Theo đó, hệ số beta toàn bộ danh mục sẽ được tính bằng trung bình cộng beta theo tỷ lệ nắm giữ của các cổ phiếu thành phần.
Hệ số beta ở thị trường Việt Nam
Đối với thị trường Việt Nam, hệ số beta vẫn chưa thực sự phản ánh nhiều loại ý nghĩa của nó như trên thị trường chứng khoán thế giới bởi vì những nguyên nhân sau:
- Số lượng công ty đủ tiêu chuẩn để tính beta là không lớn (260 trong tổng số 546 doanh nghiệp đang niêm yết) trên thị trường chứng khoán.
- Độ lớn dữ liệu lịch sử chỉ có 2 năm, chưa bảo đảm về tính ổn định về dữ liệu khi tính beta.
- Thiếu tính cập nhật và chất lượng thông tin mà các công ty công bố kém là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến việc phân ngành
- Trong điều kiện hiện tại, hệ số thị trường (Vn-Index) vẫn chưa thể đại diện cho tất cả nền kinh tế Việt Nam.

Tổng kết
Trên đây là bài viết của mình về hệ số beta là gì? Hy vọng từ đây bạn có thêm những kiến thức hữu ích và giải đáp được các thắc mắc về vấn đề này. Nếu như trong quá trình xem bài viết có bất cứ thắc mắc nào thì đừng ngại để lại phía bên dưới bài viết một comment để cùng mình giải đáp nhé!
Xem thêm: Bán Khống Là Gì? Có Nên Bán Khống Chứng Khoán?
Thanh Xuân – Tổng hợp, bổ sung