Trong quá trình đầu tư chứng khoán, khi phân tích cổ phiếu chúng ta phải quan tâm đến rất nhiều chỉ số để có thể đưa ra quyết định đúng nhất. Bài viết hôm nay mình muốn nhắc đến đó là chỉ số P/E. Vậy P/E là gì? Hãy cùng mình tìm hiểu bài viết dưới đây nhé!
P/E là gì?
Price to Earning Ratio (chỉ số P/E) thường được biết tới là một trong những thông số tài chính quan trọng sử dụng để định giá và đánh giá tiềm năng (mang tính tương đối) của cổ phiếu.
Chỉ số này thường được gọi là thông số giá trên nguồn thu, hoặc thỉnh thoảng được gọi là bội số thu nhập/ bội số giá. Ngoài ra, đây cũng là công cụ để giúp cho bạn định giá các chỉ số chứng khoán, giống như SPX500, NAS100…
Thông số P/E đo lường mối quan hệ giữa giá thị trường và nguồn thu của một cổ phiếu, hay theo một cách khác, nó cho chúng ta thấy, nhà đầu tư sẵn sàng chi trả mức giá bao nhiêu cho một cổ phiếu cụ thể dựa trên mức thu nhập của cổ phiếu đó.

Cách tính chỉ số P/E
Tỷ số P/E được tính bằng việc lấy giá thị trường bình quân của cổ phiếu do công ty phát hành trong một kỳ nhất định chia cho thu nhập bình quân trên một cổ phần mà doanh nghiệp phải trả cho nhà đầu tư trong kỳ đấy.
P/E = Price/ EPS
Trong đó:
- P : Price : Market Price: Giá thị trường tại thời điểm giao dịch.
- EPS : Earning Per Share: Lợi nhuận ròng của một cổ phiếu
Và:
EPS: = (Lợi nhuận sau thuế – Cổ tức cổ phiếu ưu đãi) / Tổng số cổ phiếu thường đang lưu hành)

Tính toán tỷ số P/E thường trên cơ sở số liệu của công ty trong vòng một năm. Tuy nhiên, do lợi nhuận của tổ chức chịu tác động của nhiều yếu tố, phải có lên cao, xuống thấp bất thường, nên hệ số P/E cũng có thể khác biệt bất thường giữa các năm.
Vì vậy, các nhà đầu tư thường không những dựa vào độc nhất P/E trong một năm khi ra quyết định đầu tư mà còn xem xét cả P/E trong nhiều năm trước, hãy so sánh P/E của tổ chức này với công ty khác trong cùng ngành hay trong cùng nền kinh tế.
Ý nghĩa của chỉ số P/E
P/E cho thấy giá cổ phiếu hiện tại cao hơn nguồn thu từ cổ phiếu đó bao nhiêu lần, hay nhà đầu tư phải trả giá cho một đồng thu nhập bao nhiêu.
P/E được tính cho từng cổ phiếu một và tính trung bình cho toàn bộ các cổ phiếu và hệ số này hay được đưa ra trên báo chí.
Hệ số P/E rất có ích cho việc định giá cổ phiếu. Giả sử người đầu tư có cổ phiếu AAA không được giao dịch sôi động trên thị trường, vậy cổ phiếu đấy có giá bao nhiêu là hợp lý?
Khi đó cần nhìn vào hệ số P/E được đưa ra đối với nhóm các loại cổ phiếu tương tự với cổ phiếu AAA, sau đấy nhân thu nhập của tổ chức với hệ số P/E sẽ cho chúng ta giá của loại cổ phiếu AAA.

1. Ý nghĩa của chỉ số P/E thấp
- Cổ phiếu đang bị định giá thấp.
- Doanh nghiệp gặp phải rắc rối về tài chính, kinh doanh…
- Công ty xuất hiện lợi nhuận đột biến, do bán tài sản.
- Công ty đang ở đỉnh chu kỳ kinh doanh – Cổ phiếu theo chu kỳ.
2. Ý nghĩa của chỉ số P/E cao
- Nếu như hệ số P/E cao thì điều đó nghĩa là người đầu tư dự kiến tốc độ tăng cổ tức cao trong tương lai.
- Cổ phiếu có rủi ro thấp nên người đầu tư thoả mãn với tỷ suất vốn hoá thị trường thấp.
- Dự đoán doanh nghiệp có tốc độ tăng trưởng trung bình và sẽ trả cổ tức cao.
- Triển vọng công ty trong tương lai rất khả quan lợi nhuận ít tuy nhiên mang tính tạm thời.
- Doanh nghiệp ở vùng đáy chu kỳ bán hàng – cổ phiếu theo chu kỳ.
Định giá cổ phiếu theo phương pháp P/E
Chỉ số P/E là một trong những công cụ cần thiết trong việc định giá cổ phiếu/chứng khoán, nhằm xác định giá trị hợp lý của một cổ phiếu cụ thể.
P = EPS * (P/E)ngành
Trong đó:
P: Giá trị hợp lý của cổ phiếu
EPS: Nguồn thu mỗi cổ phần. EPS có thể dễ dàng tính toán bằng cách lấy Lợi nhuận ròng trừ đi tiền chia cổ phần ưu đãi, sau đó chia cho số cổ phiếu đang lưu hành của công ty. EPS cũng được công bố rộng lớn trên các chuyên trang tài chính, hoặc báo cáo tài chính của công ty.
(P/E) ngành: Thông số Giá/Thu nhập bình quân của ngành. thông số P/E bình quân của ngành được cung cấp trên các chuyên trang tài chính, hoặc bạn sẽ tính thủ công theo mục đích của bạn bằng việc chọn ra các doanh nghiệp có cùng quy mô, cơ cấu rủi ro, tỷ suất lợi nhuận với cổ phiếu cần tính toán, sau đó tính P/E bình quân của các công ty này theo trọng số là mức vốn hóa thị trường của mỗi công ty.

Ưu nhược điểm của chỉ số P/E
1. Ưu điểm của chỉ số P/E là gì?
Phản ánh hy vọng của đám đông:
- Xét đến yếu tố thị giá cổ phiếu, yếu tố có ảnh hưởng mạnh nhất đến sự biến động của chỉ số P/E dựa vào tâm lý và dòng tiền tài thị trường. Vì lẽ đó, thông số P/E phản ánh nhiều về hy vọng của đám đông vào cổ phiếu hơn là giá trị nội tại của tổ chức.
- Dù vậy một cổ phiếu tăng giá về lâu về dài phải phụ thuộc vào cả giá trị nội tại và kỳ vọng của đám đông. Thông số P/E sẽ là bắt đầu tốt để giúp bạn có nhận định nhanh về việc cổ phiếu có đang bị thổi giá quá đáng hay không.
- Theo lý thuyết, cổ phiếu có thể tăng giá trong tương lai khi EPS tăng (P/E không đổi) hoặc mức hy vọng của nhà đầu tư với cổ phiếu tăng (P/E tăng).
Thước đo tâm lý của toàn thị trường:
- Chỉ số P/E của toàn thị trường được lấy theo tỷ trọng của các cổ phiếu trên sàn.
- So sánh thông số P/E của cổ phiếu so sánh với P/E toàn thị trường sẽ giúp các bạn nhận biết dấu hiệu mua vào – bán ra của thị trường (điều này không hề đơn giản).
- Bạn sẽ tự so sánh thông số P/E của công ty so với chính nó trong khoảng 10 năm, và tương tự với chỉ số P/E của toàn thị trường để biết cổ phiếu đang đắt hay rẻ.

2. Nhược điểm của chỉ số P/E
P/E ảnh hưởng do lợi nhuận bất thường:
Do P/E được tính dựa trên EPS, mà EPS lại phản ánh lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp.
Nhiều trường hợp công ty sử dụng nghiệp vụ kế toán để xoay chỉnh lợi nhuận tăng đột biến, phục vụ cho ích lợi đẩy chỉ số EPS tăng lên. Vì lẽ đó, hãy cẩn trọng loại bỏ các khoản lợi nhuận bất thường khi tính toán thông số EPS.
Không áp dụng với công ty thua lỗ:
Nếu doanh nghiệp hoạt động thiếu hiệu quả và xảy ra thua lỗ (EPS âm) thì chỉ số P/E không dùng được. Thông số giá trị ghi số BVPS và P/B sẽ là cặp chỉ số thay thế hiệu quả hơn.

Tổng kết
Trên đây là bài viết của mình giải thích về P/E là gì? Hy vọng qua đây bạn sẽ có thêm những kiến thức hữu ích và phần nào giải đáp được thắc mắc của bạn về vấn đề trên.
Xem thêm: Cách định giá một công ty đúng tiêu chuẩn
Thanh Xuân – Tổng hợp, bổ sung