Cổ phiếu quỹ là gì? Chúng có những đặc điểm như thế nào, cách thức giao dịch ra sao? Tại sao các doanh nghiệp lại mua cổ phiếu quỹ? Bài viết này sẽ phân tích và tổng hợp những kiến thức xung quanh về vấn đề này. Hãy cùng chúng mình tìm hiểu nhé!
Cổ phiếu quỹ là gì?
Cổ phiếu quỹ là loại cổ phiếu được công ty cổ phần phát hành và được chính công ty phát hành mua lại bằng nguồn vốn hợp pháp.
Ngay trong bảng báo cáo tài chính doanh nghiệp, sẽ có mục cổ phiếu quỹ thể hiện số lượng cổ phiếu công ty nắm giữ.
Đặc điểm cơ bản của cổ phiếu quỹ
Cổ phiếu quỹ là cổ phiếu của chính công ty, nhưng bản thân cổ đông – những nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu phổ thông là chủ công ty đó. Do đó cổ phiếu quỹ là cổ phiếu chung của tất cả các cổ đông, tương ứng với mức % nhà đầu tư mình nắm giữ.
Do đó, cổ phiếu quỹ có những đặc điểm sau:
- Không được trả cổ tức bằng tiền.
- Không được thưởng/trả cổ tức bằng cổ phiếu.
- Không có quyền biểu quyết các vấn đề công ty.
- Không có quyền mua cổ phiếu mới/ hay cổ phiếu ưu đãi.
- Không được tính vào thu nhập trên cổ phiếu (EPS).
- Không được nhận phần vốn khi thanh lý công ty.
- Tổng số cổ phiếu quỹ không được phép vượt quá tỷ lệ vốn hóa.
- Khi công ty mua cổ phiếu quỹ xong, có thể tiến hành hủy cổ phiếu quỹ, hoặc có thể giữ lại và bán ra lại thị trường khi cần vốn.
- Khi mua/bán cổ phiếu quỹ thì doanh nghiệp KHÔNG ghi nhận lãi lỗ, mà CHỈ ghi nhận việc tăng giảm nguồn vốn và thặng dự vốn cổ phần.
Quy định giao dịch (mua bán)cổ phiếu quỹ
Quy định mua bán cổ phiếu quỹ
Công ty có quyền mua lại không quá 30% tổng số cổ phần phổ thông đã bán, một phần hoặc toàn bộ cổ phần ưu đãi cổ tức đã bán theo các quy định:
- Hội đồng quản trị có quyền quyết định mua lại không quá 10% tổng số cổ phần của từng loại đã được chào bán trong 12 tháng.
- Hội đồng quản trị quyết định giá mua lại cổ phần. Đối với cổ phần phổ thông, giá mua lại không được cao hơn giá thị trường tại thời điểm mua lại.
- Công ty có thể mua lại cổ phần của từng cổ đông tương ứng với tỷ lệ cổ phần của họ trong công ty. Quyết định mua lại cổ phần của công ty phải được thông báo bằng phương thức bảo đảm đến được tất cả cổ đông trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày quyết định đó được thông qua. Cổ đông đồng ý bán lại cổ phần phải gửi chào bán cổ phần của mình bằng phương thức bảo đảm đến được công ty trong thời hạn 30 ngày.
Điều kiện mua lại cổ phiếu quỹ
- Đầu tiên, để mua lại cổ phiếu quỹ, công ty cần phải có đủ nguồn vốn cần thiết để mua lại cổ phiếu. Nguồn vốn này được xác định dựa vào báo cáo tài chính đã được kiểm toán theo đúng quy định.
- Trong trường hợp công ty đại chúng là công ty mẹ muốn mua lại cổ phiếu quỹ thì có thể sử dụng nguồn thặng dư vốn cổ phần, quỹ đầu tư phát triển hoặc quỹ khác để mua lại cổ phiếu. Nguồn vốn này cũng phải được xác định dựa vào báo cáo tài chính đã được kiểm toán.
- Khi công ty mẹ muốn mua lại cổ phiếu bằng lợi nhuận sau thuế chưa phân phối thì nguồn vốn này không được lớn hơn mức lợi nhuận sau thuế chưa phân phối đó.
- Mặt khác, công ty cần phải có phương án mua lại cụ thể trong đó nêu rõ thời gian thực hiện và nguyên tắc xác định giá.
Điều kiện bán cổ phiếu quỹ
- Thời gian để một công ty đại chúng được bán cổ phiếu quỹ là ít nhất 6 tháng kể từ ngày kết thúc đợt mua lại gần nhất. Trừ trường hợp bán lại cho người lao động trong công ty hoặc dùng làm cổ phiếu thưởng.
- Bên cạnh đó, công ty cũng cần phải đưa ra được phương án bán cụ thể trong đó nên rõ thời gian thực hiện cũng như nguyên tắc xác định giá.
Cách thức thực hiện giao dịch cổ phiếu quỹ
Quy định chung
- Đối với cổ phiếu niêm yết giao dịch trên Sở Giao dịch chứng khoán. Khi thực hiện mua hoặc bán cổ phiếu quỹ phải tuân thủ các quy định về giao dịch của Sở.
- Với trường hợp cổ phiếu chưa niêm yết thì chỉ được thực hiện thông qua công ty chứng khoán được chỉ định.
Nguyên tắc xác định giá mua bán cổ phiếu quỹ
Việc mua bán cổ phiếu quỹ sẽ thực hiện theo phương thức khớp lệnh hoặc thỏa thuận theo nguyên tắc tính như sau:
- Giá đặt mua ≤ Giá tham chiếu + (Giá tham chiếu * 50% Biên độ dao động giá cổ phiếu)
- Giá đặt bán ≥ Giá tham chiếu – (Giá tham chiếu * 50% Biên độ dao động giá cổ phiếu).
- Trong mỗi ngày giao dịch, công ty đăng ký giao dịch cổ phiếu quỹ theo phương thức khớp lệnh. Nghĩa là chỉ được đặt lệnh giao dịch với tổng khối lượng tối thiểu 3% và tối đa 10% khối lượng giao dịch đã đăng ký.
Lợi ích khi công ty mua lại cổ phiếu quỹ là gì?
Trên thị trường chứng khoán, các công ty niêm yết thường thực hiện mua lại cổ phiếu dựa trên 2 mục đích chính sau:
- Củng cố lòng tin Nhà đầu tư:
Khi giá cổ phiếu rơi rất sâu đến mức độ ban lãnh đạo công ty tin rằng đã rơi quá giá trị thực của công ty mình và thị trường đã phản ứng thái quá. Lúc này hoặc là cá nhân ban lãnh đạo tự đứng ra mua cổ phiếu trên thị trường để củng cố lòng tin với đại chúng hoặc chính công ty niêm yết đó. Thông thường thì họ là những cổ đông nội bộ và rất hiểu công ty mình nên hành động như vậy được coi là cam kết mạnh mẽ nhất thay vì chỉ lên đính chính xuông là “Công ty tôi không sao, vẫn hoạt động tốt, … “.
- Thu hồi lại cổ phiếu ưu đãi của cán bộ nhân viên nghỉ việc trước thời hạn hợp đồng lao động:
Một trong những mục đích chính của các công ty khi lên sàn chứng khoán là thay đổi cách quản trị của công ty theo hướng chuẩn hóa đại chúng và phát hành cổ phiếu ưu đãi cho cán bộ Nhân viên (viết tắt 4 chữ cái đầu của Tiếng Anh là Employee Stock Ownership Plan – ESOP). Đây là một chương trình quan trọng trong vấn đề Quản trị mà một công ty chưa lên sàn không thể thực hiện được.
Một số lưu ý khi đầu tư cổ phiếu quỹ
Để đầu tư thành công nhà đầu tư không chỉ phải am hiểu về từng loại cổ phiếu mà còn phải nhớ các quy tắc thực hiện. Cụ thể khi giao dịch cổ phiếu quỹ, các nhà đầu tư cần lưu ý một số vấn đề như sau:
- Cổ phiếu quỹ thực chất là cổ phiếu của các công ty bị thoái vốn. Tuy nhiên, nó vẫn được các công ty giữ lại để sử dụng cho những trường hợp cần thiết.
- Cổ phiếu quỹ hoàn toàn có thể hủy bổ nhằm mục đích giảm vốn điều lệ khi có sự đồng ý của đại hội đồng cổ đông.
- Cổ phiếu quỹ cũng tương tự như một loại cổ phiếu chưa phát hành và nó có thể phát hành bất cứ lúc nào. Trong trường hợp công ty mua lại cổ phiếu quỹ sẽ làm giảm đi một lượng vốn nhất định. Vì vậy, chủ doanh nghiệp cần phải tính toán kỹ về sự sụt giảm này và đưa ra những phương án dự phòng cần thiết để không làm ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của công ty.
Tổng kết
Trên đây là những kiến thức giải thích cho các bạn về cổ phiếu quỹ là gì và các lợi ích, cách thức giao dịch của loại cổ phiếu này trên thị trường. Hy vọng qua bài viết này, các nhà đầu tư có thể nắm bắt được những ưu điểm và nhược điểm khi quyết định đầu tư vào cổ phiếu quỹ, từ đó có một chiến lược hợp lý để thu lại lợi nhuận.